به عنوان یک سرپرست شبکه همیشه پشتیبان گیری از داده‌های ماشین‌های مجازی یکی از دغدغه های اصلی من بوده و هست. تهیه پشتیبان از فایل‌ها و داده‌ها قبل از اعمال تغییرات عمده در یک سرویس از جمله مسائلی هست که همیشه صرف نظر از اینکه چه سرویسی بر روی ماشین مجازی اجرا می شود و ماشین مجازی بر روی ابر قرار دارد یا در ابر درون سازمان به آن می پردازم. استفاده از راهکارهای جامع تهیه پشتیبان برای مدیریت متمرکز این فرآیند در زیرساخت‌های مجازی بسیار ضروری است و قصد دارم در چند مقاله برخی از راهکارهای موفق در این زمینه را بررسی کنم. در این رابطه راهکارهای پشتیبانگیری متعددی در بازار وجود دارد و به جهت کمبود وقت سراغ آنهایی میروم که در سال‌های گذشته توسط شرکت های تجاری مطرح خریداری و تست شده اند و متخصصان این حوزه بر عملکرد موثر آنها تاکید کرده‌اند.

یکی از موفق ترین راهکارها از سال 2012 توسط شرکت NAKIVO ارائه شده است. این شرکت نرم‌افزاری که از پیشروان نسل جدید پشتیبانگیری، بازیابی داده و همزمان سازی داده در زیرساخت‌های مجازی VMware محسوب می‌شود توانست تنها یکسال پس از معرفی راهکار، درآمد فروش از محصول را 800 برابر کند و با استقبال گسترده شرکت‌های معتبر دنیا روبرو شود.

NAKIVO Backup & Replication امکان نصب بر روی سیستم عامل ویندوز و لینوکس را دارد و می تواند به صورت یک ابزار مجاری یا Appliance نیز در زیرساخت مجازی قرار گیرد. این ابزار نیازی به نصب ویندوز و تنظیم پایگاه داده ندارد و تنها با دو پردازشگر و 4 گیگابایت حافظه RAM به راحتی کار می‌کند. از قابلیت‌های این نرم‌افزار می توان به امکان پشتیبان‌گیری و بازیابی ماشین‌های مجازی در تمامی نسخه های vSphere اشاره کرد و این امکان فراهم است تا داده‌ها را بر روی یک دستگاه ذخیره‌سازی تحت شبکه Ethernet یا SAN Fabric ذخیره نماید.

علاوه بر این موارد، در نتیجه همکاری نزدیک این NAKIVO و شرکت VMware امکان آگاهی از تغییرات داده ذخیره شده در دیسک، در سطح Block فراهم شده است و با استفاده از تکنولوژی Block Level Tracking تنها داده‌های جدید ماشین‌های مجازی برای پشتیبانگیری دریافت می شوند و نیازی به ارسال مجدد داده‌های تغییر نیافته وجود ندارد. این کار در سرعت پشتیبانگیری و انتقال داده و زمان فشرده‌سازی داده‌ها بسیار تاثیر گذار است. همچنین امکان انتقال داده‌های پشتیبان به سرورهای آمازون و ذخیره‌سازی بر روی زیرساخت مجازی آمازون EC2 نیز فراهم شده است.

یکی از قابلیت‌های منحصربفرد این راهکار در بخش بازیابی داده‌ها است. خیلی از سرپرستان شبکه فرآیند پشتیبانگیری را انجام می دهند اما داده‌های پشتیبان گرفته شده را تست نمی کنند تا از صحت عملکرد ماشین اطمینان حاصل کنند. البته دلیل این مسئله آشکار است، تست کردن تک تک ماشین‌های مجازی به صورت روزانه به واقع امری نشدنی است. اما این راهکار هوشمند این امکان را فراهم کرده است تا جهت اطمینان از سلامت نسخه تهیه شده، یک نسخه از ماشین به صورت تست در زیرساخت مجازی اجرا شود. پس از اجرای ماشین کارت شبکه آن غیرفعال می‌شود و یک تصویر از صحت عملکرد سیستم عامل اجرا شده برای شما ایمیل می‌شود. بدین روش در صورت مشاهده خطا یا عدم اجرای نسخه پشتیبان سرپرست شبکه یا بخش پشتیبانگیری به سرعت از موضوع مطلع می‌شود.

از دیگر قابلیت‌های این محصول نرم‌افزاری می‌توان به امکان پشتیبان‌گیری از Object های نرم‌افزارهای Exchange Server، Active Directoty و پایگاه‌های داده MS SQL و Oracle اشاره کرد. در صورتی که فردی به اشتباه ایمیلی را پاک کند یا تغییری در سطری از پایگاه داده ایجاد نماید نیازی به بازیابی کل ماشین وجود ندارد و این نرم افزار در سطح سرویس به کمک شما خواهد آمد.

قابلیت منحصربفرد مخصوص این راهکار پشتیبانی از چند مستاجری است. چند مستاجری این امکان را فراهم می سازد تا سرپرست مرکزداده بتواند اختیارات پشتیبانگیری و بازیابی را به واحدهای سازمانی یا مشتریان واگذار نماید. در این سبک مشتریان یا واحدهای اداری از طریق کنسول HTML5 به تنظیمات پشتیبانگیری دسترسی دارند و با توجه به مجوزهای فعال امکان تنظیم برنامه زمانی و سبک پشتیبانگیری برای آنها فراهم می‌شود.

Replication کانتینرهای (Container) در زیرساخت مجازی VMware نیز از نقاط قوت این راهکار است. برنامه مدیریت بحران از طریق این قابلیت با سهولت هر چه تمام قابل اجراست. در این روش شما می توانید با معرفی یک برنامه زمانی مشخص از کانتینرهای مجازی که در آن ماشین‌های مجازی قرار دارند یک نسخه کاملا مشابه بر روی یک سرور ESXi دیگر داشته باشید. در این روش به صورت خودکار یک نسخه مشابه از ماشین‌های مجازی معرفی شده دریافت می‌شود و در سرور میزبان دیگری به صورت خاموش شده ذخیره می‌شود. در این روش این امکان فراهم می‌شود تا در صورت بروز هرگونه اتفاق ناگهانی در سرور اصلی، ماشین‌های مجازی در سرور جایگزین بالا بیایند و سرویس‌ها بدون وقفه اجرا شوند. زیبایی کار اینجاست که حتی امکان Replication ماشین‌های مجازی با تغییرات در پیکربندی ماشین فراهم شده است. برای مثال شما می‌توانید نسخه ماشین مجازی اضطراری را در حالت Suspend داشته باشید و تنظیمات هارد دیسک را به Thin، Thick یا Flat تغییر دهید.

هم اکنون این راهکار در 115 کشور دنیا، در چهار ویرایش که به ترتیب Pro Essentials، Enterprise Essentials، Pro و Enterprise است عرضه می‌شود. یکی از مزیت‌های رقابتی این محصول نسبت به رقبا قیمت آن است که براساس تعداد پردازنده محاسبه می‌شود و به صورت پایه از 199 دلار شروع می‌شود. خوشبتانه لایسنس این نرم افزار به صورت داثمی خریداری می شود و هزینه پشتیبانی نرم افزار از سالانه 149 دلار آغاز می‌شود.

در بخش دوم این مقاله راهکار شرکت VEEAM در زمینه تهیه نسخه پشتیبان از زیرساخت مجازی VMware را بررسی خواهم کرد.